Ayşe Fahriye’nin “Ev Kadını” isimli eseri yazılmış en önemli Osmanlıca yemek kitaplarından biri kabul edilir. Yazarı hakkında hiç bir bilginin bulunmaması bu ismin o günkü ticari trendlere uygun takma bir isim olduğu konusundaki kanıları güçlendirmektedir.
Oldukça yoğun, içerdiği tarifler açısından çok zengin olan “Ev kadını” 1882 yılından 1907 yılına 4 kez basılmıştır. 887 adet tarif içeren kitap sadece yemek tarifi vermekle sınırlı kalmamıştır. Kitapta yeni yemek usulleri, sofra düzeni, yemek odası gibi konularda da şemalar ve bilgiler verilmektedir. Hem alafranga (İtalyancadan gelen “alla Francia” dan bozulma) hem de alaturka (yine İtalyancadan gelen “a la Turk” ya da “alla Turca”) için.
Kitapta, Osmanlı ve Fransız mutfaklarına ait çok detaylı tarifler bulunmaktadır. Ayşe Fahriye’nin kitabındaki yemek tariflerini Fransızca bir yemek kitabından kopya ettiği düşünülüyor(1).
Kitabın sosyolojik açıdan önemi ise dönemin batıya dönük sentez ihtiyacına mutfak yönünden bir karşılık vermesidir. Kitapta bulunan yeni yemek çeşitleri arasında et suları, salçalar, et ve balık pelteleri, garnitürler, pateler, makarnalar, kremalar, pastalar, bisküviler, buzlular vardır.
İlginç noktalardan biri de, kitabın içki tarifleri içermesidir. 19. yüzyılda İstanbul’un bazı seçkin çevrelerince tüketilen şampanyanın farklı tarifleri de verilmektedir. Bu, dönem için oldukça cesur bir harekettir.
Türk mutfak ve yemek tarihi araştırmalarının duayen ismi Turgut Kut, Ayşe Fahriye’nin “Ev Kadını” kitabının basım tarihlerini şu şekilde verir (2)
- Baskı Hicri 1300 (1882 – 1883)
- Baskı Hicri 1308 (1891 – 1892)
- Baskı Hicri 1310 (1892 – 1893)
- Baskı Hicri 1325 (1907)
————————————————————————————–
1) Doç. Dr. Özge Samancı/İstanbul Dergisi/Sayı 47/ 19. yy. İstanbul Elit Mutfağında Yeni lezzetler
2) Turgut Kut / turkish-cusine.org /1927’ye kadarki Türk Yemek Kitapları Bibliyorgrafyası